Na, MOHAMED HAMAD
WILAYA ya Kiteto ilizinduliwa mwaka 1974, ina ukubwa wa km za mraba elfu 16.6, mgawanyo wa matumizi bora ya ardhi kilimo ni hekta 3800 sawa 23.4%, huku eneo la hifadhi na malisho pamoja na uwindaji ikiwa hekta 11,111 sawa na 66.6%
WILAYA ya Kiteto ilizinduliwa mwaka 1974, ina ukubwa wa km za mraba elfu 16.6, mgawanyo wa matumizi bora ya ardhi kilimo ni hekta 3800 sawa 23.4%, huku eneo la hifadhi na malisho pamoja na uwindaji ikiwa hekta 11,111 sawa na 66.6%
Msitu wa
asili ni hekta 1,089.6 sawa 10% ambapo kwa mujibu wa idadi ya sense ya
watu na makazi ya mwaka 2012, wilaya ina jumla ya watu 254,669, sawa na
80% ya wakulima na wafugaji, 20% wakijihusisha na biashara ndogondogo.
Wilaya
ina hifadhi ya Emboley Murtangos mbayo eneo lake limetolewa na vijiji
saba Partimbo hekta 48,557.79, Namelock hekta 35,082.72,Lortepes hekta
34,974.79,Nhati 2,846.85, Emart hekta 1,630.97,Egusero Sidani 2,692.87,
Ndirigish hekta 7,553.16, jumla ya eneo lote ni hekta 133,333.15.
Wilaya
ya Kiteto ina migogoro ya ardhi, ndani na mipaka na Wilaya za jirani,
mbali na mgogoro mama wa wakulima na wafugaji ambao ulianza toka mwaka
2012, uliofanya baadhi ya watu kupoteza maisha na wengine kujeruhiwa
wakigombea ardhi
Baadhi ya wakulima walishtaki halmashauri
ya wilaya kwa kuwaondoa shambani kwa nguvu, na kushinda kesi iliyoamuru
halmashauri kulipa fidia ya bil 1.2 kisha halmashauri kukata rufaa na
kuamriwa kutotakiwa wakulima na wafugaji katika eneo hilo la Emboley
Murtangos kufanya shughuli za kibinadamu.
Maamuzi hayo
hayakuweza kuheshimiwa na makundi hayo ambapo kila kundi lilijiona kuwa
na haki ya kutumia eneo hilo, ambapo wafugaji waliingiza mifugo yao
kwenye mashamba ya wakulima kisha kuwapiga wakidai kulima maeneo ya
malisho
Hali hiyo iliibua mgogoro kati ya makundi hayo na
kusababisha maafa zaidi ya watu 30 na wengine 200 kujeruhiwa kwa
kugombea ardhi, hali ambayo ilisukuma uongozi wa ngazi ya juu kuingilia
kati kunusuru hali hiyo
Serikali iliunda tume pamoja na
kamati mbalimbali kunusuru maafa hayo sambamba na kufanya mabadiliko ya
kiutawala kwa viongozi wa halmashauri ya hiyo hali inayodaiwa kuleta
matumaini ya kurejea kwa amani.
Tatizo la maji
Tatizo la maji
Wilaya ya
Kiteto inauwezo wa kuhudumia wananchi wake wa vijijini maji safi na
salama kwa 36, huku kwa upande wa mijini 37% hali inayofanya wananchi
kutumia muda mwingi kusaka maji kuliko kufanya shughuli zingine za
maendeleo.
Hali hiyo imedaiwa kuwachelewesha wananchi
kimaendeleo toka wilaya izinduliwe mwaka 1974 ikiwa na watu 12,000,
wameongezeka na kufikia zaidi ya laki mbili, huku ikiendelea kutumia
miundimbinu ya maji ya zamani.
Kijiji cha Sunya wilayani
Kiteto mkoani Manyara, chenye wakaazi 12,000, hakina chanzo cha maji ya
kisima kirefu kilichochimbwa wala bwawa hali inayowalazimu kutumia maji
ambayo sio safi na salama kutoka kwenye makorongo
Kata ya
Kijungu wilayani humo, wananchi wanalazimika kutumia zaidi ya masaa nane
kusaka maji kwa kutembea umbali mrefu na kusababisha washindwe kufanya
shughuli zingine za maendeleo kutokana na uhaba wa maji.
Miundombinu ya barabara
Miundombinu ya barabara
Miundombinu
ya barabara wilayani Kiteto imetajwa kuchangia kutofikiwa malengo ya
wananchi tarajiwa kwa wakati, kutokana na baadhi ya maeneo kutofikika
kwa usafiri wa barabara kutokana na ubovu wa miundombinu hiyo.
Wananchi
wa kata ya Dongo wilayani Kiteto, wakitaka kufika makao makuu ya wilaya
wanalazimika kupitia eneo la wilaya nyungine Pandambili iliyopo Kongwa
ambako ni rahisi kufika kwa magari kisha kuanza safari kwenda makao
makuu ya wilaya ya Kiteto iliyopo Kibaya.
Afya
Afya
Kata ya
Partimbo ni moja kati ya kata wilayani Kiteto ambayo haina zahatati wala
kituo cha afya, hali inayofanya wananchi kutumia gharama kubwa kwenda
hospitali kusaka huduma ya afya.
Taarifa za uhakika zinaeleza
wananchi wa kata hiyo wanalazimika kutumia madawa ya asili na
ikishindikana ndio wanakwenda hospitali ya wilaya ya Kiteto tena wakiwa
wamechelewa kupatiwa matibabu.
“ Huwezi kuamini wengi wa
wananchi wa kata ya Patimbo ni wafugaji..wanapoteza maisha kwa kuchelewa
kufika hospitali baada ya kushindwa jaribio la kutibu wagonjwa wao
kiasili na wakati mwingine hupoteza maisha utokuwa a Zahanati” alisema
Paulo Tunyoni diwani wa kata hiyo.
Elimu.
Elimu.
Baadhi ya vijiji
wilayani kiteto, vimetajwa kutokuwa na shule za msingi, na kutakiwa
wilaya kuona haja ya kuingilia kati ili kuwawezesha kizazi hicho kupata
elimu kama yalivyo maeneo mengine.
Vijiji vinavyodaiwa kutokuwa na shule huku idadi kubwa ya wanafunzi wakikosa haki ya kikatiba ya kupata elimu ni pamoja na Ngabolo, Ngapapa, na Lerug, vyoye vilivyopo wilayani Kiteto.
Vijiji vinavyodaiwa kutokuwa na shule huku idadi kubwa ya wanafunzi wakikosa haki ya kikatiba ya kupata elimu ni pamoja na Ngabolo, Ngapapa, na Lerug, vyoye vilivyopo wilayani Kiteto.
Baadhi ya wananchi wa vijiji hivyo wamesema,
serikali inaonekana kutoona umuhimu wa kusogeza huduma hiyo karibu na
wao, jambo ambalo ni kosa kwa mujibu wa sheria za nchi hii na kuwaomba
sasa kuona umuhimu huo.
“Haingii akilini Tanzania kusikia
baadhi ya vijiji havija shule za msingi, achilia mbali sekondari,
tunaomba Serikali ya Kiteto wakumbuke hata wananchi wa maeneo Ngabolo
tunataka shule” alisema Mohamed Iddi (mwananchi)
Kauli ya Mbunge
Kauli ya Mbunge
Mbunge
wa Jimbo la Kiteto, Emmanuel Papian, katika maeneo tofauti mbele ya
wananchi pamoja na viongozi wa ngazi mbalimbali wilayani hapo, alisema
suala la amani itarejea endapo taarifa za tume zilizoundwa na aliyekuwa
Waziri mkuu Mizengo Pinda zitafikishwa kwa wananchi
Alisema
kwa miaka mitano sasa maafa ya wakulima na wafugaji yaliyotokana na
mapigano ya kugombea ardhi hayajatokea tofauti na miaka iliyopita
kutokana na wananchi kuahirishiwa matatizo yao na viongozi wao.
Kila
kiongozi aliyefika na kuelezwa matatizo ya wananchi Kiteto alisema,
wananchi wawe na subra Waziri Mkuu Kassimu Kassimu Majaliwa atafika kuja
kutatua, huku wakiendelea kusubiri utatuzi huo.
“Nilipokea
Jimbo likiwa na manug’uniko makubwa ya wananchi kutokana na dhulma,
rushwa, ubaguzi, ukabila, pamoja na kutowajibika kwa baadhi ya viongozi
wa Serikali kwa maksudi, hali iliyosababisha madhara kwa wananchi kama
maafa na majeruhi”alisema Papian.
Kiteto inakabiliwa na
tatizo la maji,afya,elimu na miundombinu,katika kuhakikisha matatizo
hayo yanapungua kama sio kwisha nipo bega kwa bega viongozi wenzangu
kama madiwani na wakuu wa idara, katika kupanga bajeti na kuisimamia.
Ofisi
ya Mkuu wa Wilaya ya Kiteto, ambaye ni mwenyekiti wa ulinzi na usalama
wa Wilaya pamoja na wajumbe wake wamekuwa msaada mkubwa kuhakikisha
amani inatawala kwa kutoa nafasi kwa
wananchi kufanya kazi
“Ni
kweli halmashauri ya wilaya ina uwezo wa kuhudumia wananchi wake kwa
asilimia 48% tu, eneo la vijijini ni 36% na mjini 37%, hali inayofanya
wananchi washindwe kufanya shughuli zingine za maendeleo, jitihada
zinaendelea kwa wahisani Wamisri kuchimba visima virefu tukishirikiana
na Wizara ya maji na umwagiliaji.
Sekta ya elimu, Kiteto
inakabiliwa na changamoto za uhaba wa madarasa, waalimu wa sayansi,
ambapo hadi hivi sasa kuna shule za msingi 90 zenye wanafunzi
wanaokadiriwa kuwa kati ya elfu 35-36 huku idadi ya shule za sekondari
zikiwa 16 zenye wanafunzi elfu nne.
Mbunge Papiani alikiri
baadhi ya vijiji kutokuwa na shule akidai jitihada zipo hata wananchi
wenyewe wanaona Serikali yao ya awamu ya tano ilivyo macho ikitazama
kila kona, na tatizo barabara kwa baadhi ya maeneo nalo linashughulikiwa
Alisema amelifikisha malalamiko kwa wahusika, na Suala la afya nalo lipo katika mipango ya
Serikali ingawa bajeti ya mwaka 2016-2017 na 2017-2018 imelenga kumaliza viporo vya miradi ya ambayo haikumalizima.
mwisho
Maoni
Chapisha Maoni